نقش کامپیوتر در فهم قرآن
اشاره
دائرة المعارف قرآن هلند، سال گذشته در شهر «لیدن» منتشر شد و به خاطر نویسندگان مشهوری که با آن همکاری کرده بودند، به سرعت در محافل علمی قرآن شهرت و اعتبار یافت. یکی از مقالات جالب توجه این دائرة المعارف، مقاله Computer and the Quran است که به بررسی تأثیر نسخه های الکترونیکی قرآن بر چگونگی استفاده و فهم این کتاب آسمانی پرداخته است. نویسنده پس از معرفی اجمالی اطلاعات عرضه شده بر روی لوح های فشرده و سایت های اینترنتی، به بررسی فواید و کارکردهای آنها می پردازد. خلاصه این مقاله تقدیم می شود.
برترین کتاب های الکترونیکی ایران
اشاره
تحول و دگرگونی، از مهم ترین ویژگی های زمان ماست و کتاب، این بزرگ ترین دستاورد فرهنگ بشری نیز از این امر مستثنا نمانده و کتاب الکترونیکی شکل جدید و دگرگون شده آن به شمار می رود.
از تولید اوّلین نسخه های کتاب الکترونیکی در کشور ما بیش از پانزده سال می گذرد و در طی این سال ها، تحول و تکامل فنّاوری اطلاعات در این مقوله نیز با پیشرفت فراوانی روبه رو بوده است.
امروزه کتاب الکترونیکی در حیات علمی اغلب دانش پژوهان و فرهیختگان این مروز و بوم راه یافته است و دیگر کمتر اندیشمندی را می توان یافت که در حوزه کار خویش از این دستاورد بزرگ بهره نجوید.
کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بیست و یکمین دوره خود را پشت سر می گذارد و سالیانی چند است که ضرورت معرفی کتاب سال در بخش نشر الکترونیک توسط صاحب نظران و کارشناسان فرهنگ کشور مطرح شده است. شکر و سپاس خدای منّان را که همزمان با بیست و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نخستین دوره معرفی کتاب الکترونیکی سال انجام می پذیرد.
در ذیل، گزارش مختصری از فعالیت هایی که به منظور معرفی کتاب الکترونیکی سال جمهوری اسلامی ایران انجام پذیرفته است، به آگاهی می رسد.
نگاهی به پیشینه، کاربرد و آینده کتاب الکترونیک
چکیده
پس از اختراع ماشین چاپ گوتنبرگ، ظهور کتاب الکترونیک مهم ترین پیشرفت در عرصه نشر کتاب به شمار می رود. اگرچه پیش بینی متخصصان مبنی بر پایان یافتن عصر کتاب های سنتی به واقعیت نپیوست، ولی رشد خیره کننده فنّاوری اطلاعات در ربع چهارم قرن بیستم و سالیان اندک سپری شده از قرن بیست و یکم، باعث شد تا کتاب الکترونیک همچنان به عنوان رقیب جدی کتاب های سنتی مطرح باشد.
کتابخانه دیجیتالی نور، امکانی کارآمد در ارائه اطلاعات
اشاره
کتابخانه دیجیتالی نور، گامی نو درعرصه نشر آثار دینی، علمی و فرهنگی به شمار می رود. این امکان کارآمد و جدید، فضای مناسبی را برای انتشار رایانه ای آثار نویسندگان، مترجمان، صاحبان قلم و اندیشه، مراکز و مؤسسات و نیز ناشران عزیز فراهم آورده است.
طرح کتابخانه دیجیتالی نور که از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به اجرا در می آید، شامل ویژگی های متنوعی است که در سرعت بخشی به امر اطلاع رسانی و کاهش وقت و هزینه بسار اثر بخش می باشد.
به دلیل اهمیت این امکان نوین و تأثیر آن در پردازش و توسعه بهینه اطلاعات، گفتگویی را با آقای مجتبی سقائی، معاون فنی این مرکز ترتیب دادیم تا اطلاعات بیشتری را در این باره در اختیار خوانندگان عزیز قرار دهیم.
رایانه و کتابخانه
چکیده
با توسعه فناوری در ابعاد گوناگون، عرصه کتاب و کتابخوانی هم از آن بی بهره نبوده و توانسته است با وجود تمامی مشکلات و محدودیت های خاص، حضور خود را در شکل ها و قالب های جدید الکترونیکی حفظ کند. کتابخانه های رایانه ای در نظام های آموزشی، مبادلات کتب و در نهایت در امر اطلاع رسانی، تحول عظیمی ایجاد کرده اند و روند سرعت و هزینه دسترسی، مخاطب سازی و نیاز به ابزار را دگرگون ساخته اند.
جهت نیل به اهداف کتابخانه های رایانه ای باید استانداردهای مخصوص تولید، بایگانی و اطلاع رسانی رایانه ای را رعایت نمود و به منظور استمرار مخاطب سازی و استفاده بیشتر و بهینه و بهره گیری از امکانات فراوان آن، باید مشکلاتی را که امروزه مطرح است، بررسی کرد و در پی راه حل های مؤثر آن برآمد.
برای ارتقاء جایگاه کتابخانه های رایانه ای در علم و فرهنگ بایسته است که زمینه های بهره گیری از آن را توسعه داد و به بسترسازی سخت افزاری از سویی و فرهنگ سازی نرم افزاری از طرف دیگر، همت گمارد.
راسته کتابفروشی های مجازی قم
جف بزوس از زمانی که نخستین کتاب خود را در سال 1995م از طریق اینترنت به فروش رساند تاکنون بیش از 30 میلیون مشتری را از سراسر جهان، برای فروش محصولات پایگاه خود، یعنی سایت آمازون (www.amazon.com) جذب کرده است و وب سایت خود را به بزرگ ترین کتابفروشی جهان تبدیل ساخته و خود را پیشگام تجارت (B2C(1 معرفی کرده است.
امروزه در دهکده جهانی اینترنت، شاهد رشد و پیشرفت روزافزون صنعت تجارت الکترونیک، خاصه تولد کتابفروشی های مجازی در این عرصه هستیم. هم اکنون در ایران، بیش از ده ها سایت اینترنتی، مشغول فعالیت در این عرصه اند چرا که این نوع تجارت فواید بسیاری دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بانک های اطلاعاتی و منابع اسلامی در اینترنت
چکیده
نویسنده در این گزارش سعی دارد که ضمن توصیف و معرفی پدیده بانک های اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتال و بیان اهمیت آن در عصر کنونی، به لزوم توجه به این مقوله در خصوص منابع اسلامی و کمبودهای آن در این زمینه بپردازد. در این میان، به تعدادی از مهم ترین پایگاه های بانک اطلاعاتی و کتابخانه دیحیتالی نیز برای آشنایی خوانندگان به طور مختصر اشاره می شود.
کتابشناسی؛ حلقه گمشده خدمات کتابخانه دیجیتال
اشاره
گمان اولیه غالب افراد، آن است که کتابشناسیها آنچنانکه در کتابخانههای سنتی مرسوم است، باید همچون سایر منابع مرجع نظیر دائرة المعارفها، فرهنگها و اطلسها، جزئی از محتوای کتابخانه دیجیتال قرار گیرد. این تصور، ناشی از عدم توجه به نقشهای ویژه کتابخانه دیجیتال و تفاوتهای اساسی آن با کتابخانههای سنتی در نوع و کیفیت ارائه خدمات است؛ تفاوتهايی که ما را ناگزیر میکند در خدمات کتابخانه دیجیتال نقش ویژهای برای کتابشناسی در نظر بگیریم و با بهرهگیری از ابزارهايی که این نوع کتابخانه در اختیار ما قرار میدهد، کتابشناسی را از بخش محتوا به زنجیره خدمات کتابخانه دیجیتال بیاوریم.
کتابخانه دیجیتال در پایگاه های اسلامی
با وقوع انقلاب اطلاعات، راه برای استفاده بهتر از مهمترین منابع اطلاعات بشر بهخوبی هموار شده است. این منابع، چیزی جز کتابهای کاغذی نیستند که انسان در این عصر با دستیابی به پدیدهها و ابزارهای جدید دیجیتالی در واقع به فنّاوری قدرتمندی برای رشد و ترقی دادن آنها رسیده است تا به کمک مجموعه ابزارها و فنّاوریهای جدید، حجم انبوه کتابهای کاغذی را به بستههای کوچک الکترونیکی و کتابخانههای کاغذی را به کتابخانههای بدون در و دیوار و کتابهای بیکاغذ تبدیل کند. روشهای جدید ذخیره، سازماندهی و دسترسی به اطلاعات، مسیر استفاده بیشتر و بهتر از کتابها را فراهم کرده است. اگر اطلاعات و مطالب کتابها را پول رایج دانش در نظر بگیریم، کتابخانههای دیجیتالی به عنوان بانکهایی برای سرمایهگذاری هستند که مسلماً سرمایهگذاری در این قبیل بانکها، آثار مفید و سودآوریهای خوبی را به دنبال خواهد داشت. در نتیجه این سرمایهگذاری است که علاوه بر صاحبان سرمایه، گروه دیگری از اعضای آن جامعه نیز از این بهره نصیب میبرند و در نتیجه، رشد فرهنگی و افزایش دانش و علم برای مجموع آن جامعه به ارمغان میآید.
کتابخانه دیجیتالی صهیونیزم پژوهی
اهمیت یهودشناسی
فراوانی پرداختن قرآن به بحث بنیاسرائیل و یهود، نشان از اهمیت شناخت این جریان دارد. تجربههای مثبت و منفی انباشته در این جریان تاریخی ما را به بهرهگیری از این تجربه و توجه به این جریان و هوشیاری نسبت به اقدامات و رفتارهای آنها وا میدارد.
مسأله غیرقابل انکار درباره این جریان تاریخی، ثبت دو انحراف بزرگ است:
- انحراف در برابر ظهور حضرت عیسی(ع): با توجه به اطلاعاتی که در اختیار آنها بود، باید عیسی را میپذیرفتند و به آیین او سر تسلیم فرود میآوردند؛ اما مقاومت کردند، مدعی دروغگویی او شدند و او را بر اساس گمان خود به قتل رساندند.
- انحراف در برابر ظهور پیامبر اسلام(ص): آنان نسبت به پیامبر آخرالزمان اطلاعات جامعی داشتند که هرگونه تردید درباره وی و جانشینانش را منتفی میساخت؛ ولی با تمام وجود در برابر پیامبر اسلام(ص) ایستادند و از هیچگونه فساد و افسادی دریغ نورزیدند.